Kerim Demir>> Site içi arama
Hoşgeldiniz Kerim Demir |

Bilgi

YENİ EKLENENLER

İçerik

Kerim DEMİR

osmanliermeninufusu

Özet

Osmanlı Devleti'nin müslim, gayr-i müslim nüfus istatistikleri..

1917.12.30

HR.SYS 2876/3 Belge No: 1






HR. SYS, 2876
/3_1

Ambassede Imperiale Ottomane

a Berlin

S. E Hâlid Bey

a S. E Nesimi Bey

le 30 December 1917

N˚ gal 10

Telgraf-nâme Sûreti

Nüfûs İdâresi'nin resmî istatistiğine nazaran [1]330 senesinde Ermeni nüfûsu bir milyon yirmi bin sekiz yüz seksen bire bâliğ olmaktadır. Muhtelif âsârda bulunan ma‘lûmât ber-vech i âtîdir.

Basmacıyan tarafından 1917 de aleyhimize yazılan Historia Modernes des Armeniens nâm eserde Türkiye nüfûsuna dâ’ir esâsât ı fenniyyeye terfîkan tanzîm edilmiş istatistik bulunmadığından Hükûmet i Osmâniyye'nin Patrik-hâne'nin ve 1893 ve 1897 târîhli Fransız Livre Jeune'nün muhtelif tablolarında münderic ma‘lûmâtı mezc ve mukâyese ederek mikdâr ı nüfûs hakkında mukârin ı sıhhat denilebilecek ma‘lûmât istihsâl ettiğini beyân ve en sahîh olmak üzre Livre Jeun 'deki ber-vech i âtî tabloyu dercediyor. Nüfûs umûru 14 milyon sekiz yüz elli altı bin yüz on sekiz, bundan on bir milyon sekiz yüz bin dört yüz seksen beş Müslümân ve iki milyon yedi yüz altmış bin sekiz yüz altmış dört Hristiyan, bu Hristiyan nüfûsun bir milyon dört yüz yetmiş bin on biri Ermeni'dir. Yüz yirmi üç bin dokuz yüz kırk yedi Mûsevi, yüz yetmiş bin sekiz yüz yirmi iki ecnebî vesâ’iredir. Revue Politique Uitiruatipole, No= 26 Mars, Avril 1917 risâlede 1897 Livre Jaune'nindeki ma‘lûmâttan istinbât sûretiyle Vilâyet i Sitte'deki Ermeni nüfûsun nisbeti ber-vech i âtî gösterilmektedir ve bu ma‘lûmâtın Patrik-hâne tarafından verilmiş olub Hükûmet i Osmâniyyece sahîh addedilmediğ ilâve olunmaktadır:

Sivas yüzde on yedi, Erzurum yüzde otuz, Bitlis yüzde otuz üç, Harput yüzde on iki, Diyârbekir yüzde on yedi, Van yüzde on dokuz, Kürt ve Ermeni nüfûsun aynı kesâfette bulunduğu Van ve Bitlis vilâyetlerindeki nüfûsun nisbeti şöyledir. Van: Yüzde kırkaltı Kürt, yüzde yirmi yedi buçuk Ermeni, yüzde on altı Nastûri, yüzde on buçuk muhteliftir. Bitlis: Yüzde elli altı üç çeyrek Kürt, yüzde otuz yedi üç çeyrek Ermeni, yüzde beş buçuk muhteliftir. Fransızca Büyük Ansiklopedi sahîfe 1012 resmî istatistiklere nazaran bütün Rusya'da yedi yüz yetmiş beş bin Ermeni mevcûd olub bunların da onda dokuzundan fazlası yani yedi yüz yirmi bin kadarı mâ verâ-yı Kafkas'da ve Rus Ermenistan'dadır. Ravinstein Dolarie: Türkiye Ermenistan'daki Ermenilerinin adedi yedi yüz altmış bin kadar tahmîn ediyor. İran'da yüz elli bin Ermeni mevcûd olduğunu tastîr ediyordu. Muhtelif vesâ’ika nazaran bundan bir o kadar da Asya-yı Suğrâ'da mevcûd olacaktır. S. Reclus 'e göre iki yüz bini İstanbul'da olmak üzre Avrupa-yı Osmânî'deki Ermenilerin adedi iki yüz elli bine bâliğ oluyor. Ve'l-hâsıl beş bin Ermeni Afrika'da yirmi bini Hindistan'da on altı bini Avusturya'da ve on beş bin – otuz bin Ermeni Tunus vesâ’ir mahallerde bulunuyor. Bu teferru‘âtın mecmû‘u takrîben: İki milyon yüz elli bin eder ki bu rakamların istatistiklerine kaydedemeyeceği miktâr ile nihâyet kürre i arz üzerinde üç milyon Ermeni vardır denilebiliyor. İngilizce Anciclopedia Britanica 1912 doğru istatistikler elde etmek mümkin değildir. Ma‘amâfîh Türkiye idâresinde bulunan dokuz vilâyetde dokuz yüz yirmi beş bin Gregoryan Katolik ve Protestan olmak üzre Ermeni, altı yüz kırk beş bin ve diger milel i Hristiyaniyye yüz bin Mûsevi ve Kıptî ile dört milyon dört yüz altmış bin İslâm bulunduğu tahmîn edilmektedir. En taraf-gîrâne tahmînlere göre bile Ermeniler yüz elli dokuz kazadan yedisi Van ve ikisi Muş civârında olmak üzre ancak dokuz kaza ve nevâhîde ekseriyete mâliktirler. Rus Ermenistan'ında dokuz yüz altmış bin ve İran Ermenistan'ında yüz otuz bin Ermeni vardır. Kafkas Coğrafya Cem‘iyyeti için Zelenyi tarafından yapılan tahmîn ber-vech i âtîdir:

Sekiz yüz doksan altı Tiflis cilt 18 Zapistki Erzurum, Van, Bitlis. Harput, Diyârbekir, Sivas, Haleb, Adana, Trabzon vilâyetlerinin nüfûsu altı milyondur. Bu nüfûs miyânında Ermeniler dokuz yüz on üç bin sekiz yüz yetmiş beş , yahut yüzde on beş ve diger milel i Hristiyaniyye altı yüz otuz iki bin sekiz yüz yetmiş beş yahut yüzde onbir, Müslimler dört milyon dört yüz elli üç bin iki yüz elli yahut yahut yüzde yetmiş dörttürler. Ermenilerin en mühim bir kısmını hâvî ilk beş vilâyetteki nüfûsun mevcûdu iki milyon altı yüz kırk iki bin olub Ermeniler altı yüz otuz üç bin iki yüz elli yahut yüzde yirmi dört diger milel i Hristiyaniyye yüz yetmiş dokuz bin sekiz yüz yetmiş beş yahut yüzde yedi Müslümanlar bir milyon sekiz yüz yirmi sekiz bin sekiz yüz yetmiş beş yahut yüzde altmış dokuzdurlar. Yedi Ermeni kazasındaki mevcûd nüfûsun mikdârı iki yüz seksen iki bin üç yüz yetmiş beş olub Ermeniler yüz seksen dört bin sekiz yüz yetmiş beş yahut yüzde altmış beş, Hristiyanlar bin yahut yüzde üç, Müslümanlar doksan altı bin beş yüz yahut yüzde otuz dörttürler. Bütün dünyadaki Ermenilerin mikdârı iki milyon dokuz yüz bin olub tahmînen bir milyon beş yüz bin kadarı Türkiye'dedir. Garho Sâl-nâmesi 1912: Ermeni ve Kürtler ile meskûn vilâyâtın mecmû‘ ı sekenesi iki milyon dört yüz yetmiş bin dokuz yüz nüfûstan ibâret olduğu gösterilmektedir ki bu mikdârdan iki milyona karîb mikdârını Kürtler teşkîl eder. İstanbul Rus Sefâret-hânesi Ateşe Militerliği'nde bulunarak Türkiye ahvâline ve bi tahsîsin mesâ’il i şarkiyyeye vukûfu ile meşhûr olan Mîralây Tefschkoff'a nazaran Ermeni nüfûsu tekmîl i kürre i arzda tahmînen üç milyona karîb, bundan Türkiye'de bir milyon üç yüz, bin Rusya'da bir milyon iki yüz bin, İran'da elli bin. 1912 de Ermeni Patrik-hânesi tarafından tertîb olunan istatistikde Erzurum, Van, Bitlis vilâyâtındaki Ermeni nüfûsu beş yüz seksen bin gösterilmektedir. İstatistikin mürettibi Patrik-hâne olduğundan bi't-tab‘ bu nüfûs fazla ve mübâlağalı gösterilmiştir. 1897 senesi Fransa Hükûmeti tarafından neşrolunan Sarı Kitab'da umûm Memâlik i Osmâniyye'de Ermenilerin mikdârı bir milyon dört yüz yetmiş beş bin gösterilmektedir.

Halîl imzâ

Kerim DEMİR(www.kerimdemir.tr.gg)

 
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol